Lubartów, malownicze miasto w województwie lubelskim, kryje w sobie prawdziwą perełkę dla miłośników historii i sztuki sakralnej. Muzeum Parafialne przy Bazylice św. Anny to miejsce, które przenosi odwiedzających w fascynującą podróż przez wieki, oferując niezwykłą kolekcję eksponatów związanych z dziejami kościoła i regionu. Jako filię Muzeum Archidiecezjalnego Sztuki Religijnej w Lublinie, placówka ta stanowi ważny punkt na mapie kulturalnej nie tylko Lubartowa, ale całego województwa lubelskiego.

Historia i lokalizacja muzeum

Muzeum Parafialne w Lubartowie zostało założone w 2000 roku z inicjatywy księdza prałata Andrzeja Tokarzewskiego. Początkowo mieściło się w kryptach pod kościołem, jednak w wyniku renowacji budynku finansowanej ze środków europejskich, zostało przeniesione do pomieszczeń nad zakrystią. Ta zmiana lokalizacji pozwoliła na lepszą ekspozycję cennych zbiorów i stworzenie bardziej komfortowych warunków dla zwiedzających.

Spacerując po Lubartowie, nie sposób przeoczyć majestatycznej bryły Bazyliki św. Anny, przy której znajduje się muzeum. Sama świątynia, będąca arcydziełem architektury barokowej, stanowi doskonałe tło dla zgromadzonych w muzeum eksponatów, tworząc spójną opowieść o bogatej historii tego miejsca.

Kolekcja muzealna

Eksponaty liturgiczne

Sercem kolekcji muzealnej są przedmioty o charakterze liturgicznym, pochodzące z okresu funkcjonowania świątyni, czyli od XVIII wieku. Wśród nich znajdują się przepięknie zdobione ornaty, monstrancje mieniące się złotem i kamieniami szlachetnymi, oraz kielichy mszalne, które przez wieki służyły do sprawowania najświętszych obrzędów. Szczególną uwagę zwraca bogato haftowany ornat, ofiarowany kościołowi przez księcia Sanguszkę w dniu konsekracji świątyni. Ten wyjątkowy eksponat, przetykany złotą nicią i ozdobiony misternym haftem przedstawiającym tajemnice różańca i narzędzia Męki Pańskiej, stanowi prawdziwe dzieło sztuki sakralnej.

Relikwie i relikwiarze

Jednym z najcenniejszych eksponatów jest relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego. To nie tylko przedmiot o ogromnej wartości duchowej, ale także wspaniały przykład kunsztu złotniczego. W muzeum można również podziwiać inne relikwiarze, w których przechowywane są relikwie przywiezione z rzymskich katakumb, co dodaje kolekcji międzynarodowego wymiaru i podkreśla jej znaczenie w kontekście historii Kościoła.

Malarstwo i rzeźba

Ściany muzeum zdobią liczne obrazy o tematyce religijnej, w tym fascynujący cykl z wizerunkami dwunastu Apostołów. Każdy z portretów opatrzony jest kolejnym łacińskim fragmentem modlitwy „Wierzę w Boga”, co tworzy niezwykłą oprawę wizualną i duchową. Kolekcję uzupełniają rzeźby przedstawiające świętych oraz portrety proboszczów parafii, stanowiące swoistą kronikę historii lokalnego Kościoła.

Księgozbiór

Muzeum szczyci się imponującym księgozbiorem, który obejmuje dzieła od 1630 roku. Wśród najcenniejszych pozycji znajdują się kompletne wydania dzieł Bernarda z Clairvaux, „Credo” kardynała Stanisława Hozjusza oraz Biblia Wenecka z XVII wieku. Te starodruki, często oprawione w drewno i skórę, są nie tylko źródłem wiedzy teologicznej, ale także prawdziwymi dziełami sztuki introligatorskiej.

Unikalne elementy ekspozycji

Podczas mojej wizyty w muzeum, szczególne wrażenie zrobiły na mnie dwie niezwykłe szafy, na których utrwalono pędzlem sceny tajemnic różańcowych. To połączenie funkcjonalności mebla z artyzmem malarstwa sakralnego jest rzadko spotykane i stanowi prawdziwą gratkę dla miłośników sztuki.

Innym fascynującym elementem kolekcji jest zbiór feretronów, czyli obrazów noszonych podczas procesji. Cztery z nich, pochodzące z czasów księcia Sanguszki (około 1740 r.), są nie tylko świadectwem dawnych praktyk religijnych, ale także doskonałym przykładem sztuki barokowej.

Krypta i skarbiec

Muzeum Parafialne to nie tylko ekspozycja na poziomie nadziemnym. Zwiedzający mają również możliwość zejścia do podziemi świątyni, gdzie czekają na nich kolejne fascynujące odkrycia. W krypcie można zobaczyć 150 trumien pochodzących z XVII-XIX wieku oraz obrazy trumienne, które są sukcesywnie poddawane pracom restauratorskim.

Osobnym pomieszczeniem jest skarbiec, w którym zgromadzono srebrne relikwiarze, kielichy, pastorały, a także kryształy, numizmaty i ordery. To miejsce, gdzie historia splata się z bogactwem i pięknem rzemiosła artystycznego.

Informacje dla zwiedzających

Godziny otwarcia: – Dni powszednie: 9:00 – 17:00 – Niedziele i święta: między nabożeństwami Bilety:
Normalny: 5 zł
Ulgowy: 3 zł
Posiadacze Karty Dużej Rodziny: 2 zł
Zwiedzanie z przewodnikiem:
Opłata za przewodnika po muzeum: 35 zł
Oprowadzanie po mieście (muzeum, kościoły, pałac i park): 10 zł/osoba (grupy 10-25 osób)
Uwaga: Grupowe zwiedzanie z przewodnikiem oraz możliwość zwiedzania muzeum parafialnego należy zgłaszać kilka dni wcześniej telefonicznie lub osobiście w kancelarii parafialnej.

Podsumowanie

Muzeum Parafialne w Lubartowie to miejsce, które zachwyca bogactwem zbiorów i atmosferą pełną duchowości. Każdy eksponat opowiada własną historię, tworząc razem fascynującą opowieść o dziejach Kościoła, sztuki i kultury regionu. Wizyta w tym muzeum to nie tylko lekcja historii, ale także okazja do refleksji nad pięknem i znaczeniem sztuki sakralnej. Niezależnie od tego, czy jest się miłośnikiem historii, sztuki, czy po prostu poszukiwaczem niezwykłych miejsc, Muzeum Parafialne w Lubartowie z pewnością pozostawi niezapomniane wrażenia i zachęci do ponownych odwiedzin tego urokliwego zakątka Lubelszczyzny.