Lubartów, malownicze miasto położone w województwie lubelskim, skrywa w sobie prawdziwą perłę architektury – Pałac Sanguszków. Ta majestatyczna budowla, będąca świadectwem burzliwej historii regionu, przyciąga wzrok turystów i miłośników sztuki z całej Polski. Pałac, który przez wieki był siedzibą możnych rodów, dziś stanowi nie tylko zabytek, ale również tętniące życiem serce miasta. Spacerując po jego komnatach i otaczającym go parku, można poczuć ducha minionych epok i zachwycić się kunsztem dawnych budowniczych.

Historia Pałacu Sanguszków

Początki rezydencji w Lubartowie sięgają XVI wieku, kiedy to Piotr Firlej, założyciel miasta, wzniósł w tym miejscu obronny dwór. Jednak to, co dziś możemy podziwiać, jest efektem wielowiekowych przemian i rozbudowy.

Od Firlejów do Lubomirskich

Pierwotna budowla, wzniesiona przez Firlejów, miała charakter obronny. W drugiej połowie XVI wieku Mikołaj Firlej rozbudował rezydencję, dodając dwa boczne skrzydła i zakładając wokół wspaniały ogród w stylu włoskim. Spacerując dziś po parku pałacowym, można wyobrazić sobie, jak wyglądały te tereny kilkaset lat temu.

W XVII wieku posiadłość przeszła w ręce rodu Lubomirskich. To właśnie za ich czasów, pod koniec stulecia, rozpoczęto gruntowną przebudowę obiektu według projektu słynnego architekta Tylmana z Gameren. Powstał wtedy zarys obecnego pałacu – prostokątna bryła z ryzalitem pośrodku fasady.

Epoka Sanguszków

Prawdziwy rozkwit rezydencji nastąpił w XVIII wieku, gdy Lubartów stał się własnością rodu Sanguszków. Paweł Karol Sanguszko, marszałek wielki litewski, postanowił uczynić z pałacu swoją główną siedzibę. Zlecił on przebudowę włoskiemu architektowi Pawłowi Antoniemu Fontanie.

W latach 1722-1741 pałac zyskał swój obecny, barokowy wygląd. Dobudowano drugie piętro, wzniesiono oficyny boczne i oranżerię, a także utworzono reprezentacyjny dziedziniec. Wnętrza zostały bogato ozdobione w stylu rokokowym, a później klasycystycznym. Szczególnie imponująca jest Sala Rycerska na pierwszym piętrze, gdzie do dziś można podziwiać portrety rodu Sanguszków.

Architektura i wystrój Pałacu

Pałac Sanguszków w Lubartowie to doskonały przykład polskiej architektury barokowej. Jego monumentalna bryła, flankowana dwoma alkierzami od strony ogrodu, robi ogromne wrażenie. Fasada frontowa zdobiona jest kolumnowym portykiem podtrzymującym balkon, nad którym wznosi się trójkątny fronton.

Wnętrza pałacowe

Choć większość pomieszczeń pałacu pełni dziś funkcje urzędowe, wciąż można podziwiać niektóre zachowane elementy dawnego wystroju. Najbardziej imponująca jest wspomniana już Sala Rycerska, gdzie na ścianach wiszą portrety przedstawicieli rodu Sanguszków. Sufit zdobią piękne sztukaterie, a kryształowe żyrandole dodają wnętrzu blasku.

W innych pomieszczeniach można zobaczyć fragmenty oryginalnych posadzek, kominków i dekoracji ściennych. Każdy detal przypomina o dawnej świetności tej magnackiej rezydencji.

Park pałacowy

Otaczający pałac park to prawdziwa oaza zieleni w sercu miasta. Spacerując alejkami, można podziwiać starodrzew i malownicze kompozycje roślinne. Szczególnie urokliwy jest duży staw, który stanowi pozostałość po dawnym systemie wodnym otaczającym rezydencję.

W parku zachowały się również fragmenty dawnych fortyfikacji, przypominające o obronnym charakterze pierwotnej budowli. To idealne miejsce na relaksujący spacer i chwilę wytchnienia od miejskiego zgiełku.

Zwiedzanie Pałacu Sanguszków

Informacje dla zwiedzających: – Pałac pełni funkcję siedziby Starostwa Powiatowego w Lubartowie – Zwiedzanie wnętrz jest możliwe w godzinach pracy urzędu (poniedziałek-piątek, 7:30-15:30) – Wstęp do pałacu jest bezpłatny – Park pałacowy jest ogólnodostępny przez cały rok – Parking znajduje się przed frontem pałacu – Dojazd: pałac położony jest przy ul. Słowackiego 8 w Lubartowie

Choć pałac nie jest typowym obiektem muzealnym, warto go odwiedzić, by poczuć atmosferę dawnej magnackiej rezydencji. Szczególnie polecam wizytę w Sali Rycerskiej, która zachwyca swoim wystrojem i kolekcją portretów. Park pałacowy to z kolei idealne miejsce na spacer o każdej porze roku.

Sala Rycerska

Bez wątpienia najbardziej imponującym pomieszczeniem w pałacu jest Sala Rycerska, znajdująca się na pierwszym piętrze. Jest to reprezentacyjna sala konferencyjna, która zachwyca swoim wystrojem i historycznym charakterem. Na ścianach wiszą portrety przedstawicieli rodu Sanguszków, co nadaje sali wyjątkowy klimat. Sufit zdobią piękne sztukaterie, a kryształowe żyrandole dodają wnętrzu blasku. Sala ta jest doskonałym przykładem dawnej świetności pałacu i pozwala poczuć atmosferę magnackiej rezydencji.

Pozostałe interesujące elementy wnętrza

Choć wiele oryginalnych pomieszczeń pałacu zostało przekształconych na potrzeby obecnych funkcji urzędowych, wciąż można znaleźć fragmenty dawnego wystroju:

• Fragmenty oryginalnych posadzek
• Zachowane kominki
• Elementy dekoracji ściennych

Warto zwrócić uwagę na te detale, które przypominają o dawnej świetności rezydencji.

Historyczne pomieszczenia

Choć nie jest pewne, czy wszystkie te pomieszczenia przetrwały do dziś w oryginalnej formie, historyczne opisy wnętrz pałacu lubartowskiego wspominają o:

• Sali bilardowej
• Teatrze
• Bibliotece ze spiralnie wznoszącą się podłogą
• Wspaniałej sieni ze schodami dębowymi zdobionymi posągami gigantów

Nawet jeśli te pomieszczenia nie zachowały się w pierwotnej formie, sama wiedza o ich istnieniu pozwala wyobrazić sobie bogactwo i przepych dawnej rezydencji.

Podsumowanie

Pałac Sanguszków w Lubartowie to nie tylko zabytek architektury, ale żywe świadectwo historii regionu. Jego monumentalna bryła, piękne wnętrza i malowniczy park tworzą niezapomnianą całość, która przenosi zwiedzających w czasy świetności polskich magnackich rezydencji. Choć dziś pełni funkcje urzędowe, wciąż zachwyca swoim pięknem i pozwala poczuć ducha minionych epok. Wizyta w tym miejscu to nie tylko lekcja historii, ale przede wszystkim niezapomniane doświadczenie estetyczne, które na długo pozostaje w pamięci. Pałac Sanguszków stanowi prawdziwą wizytówkę Lubartowa i jest obowiązkowym punktem na mapie każdego miłośnika polskiej architektury i historii.